Decydując się na wyczynowe studiowanie jiu-jitsu trzeba mieć świadomość, że prawdziwe poznawanie sztuki jako dziedziny życia, lub po japońsku – drogi życia nie może ograniczać się do mechanicznego zapamiętywania i odtwarzania kolejnych technik. Bez zrozumienia istotnych szczegółów, nawet przy biegłym opanowaniu ruchu, trudno mówić o skuteczności, a co najwyżej widowiskowości pokazu. Do tego potrzebna jest znajomość fizjologii, budowy ciała człowieka, a przede wszystkim praw, jakimi rządzi fizyka i mechanika. Nie bez znaczenia jest także zachowanie równowagi psychicznej i umiejętność ekonomicznego gospodarowania energią, o czym decyduje znajomość i zrozumienie filozofii stylu i jego podstawowych zasad.
Z historii i tradycji bushido wiemy, że samuraj był nie tylko doskonale wyszkolonym wojownikiem władającym bronią na pograniczu perfekcji, ale także wszechstronnie wykształconym człowiekiem, któremu nie obca była znajomość sztuki, literatury, filozofii czy medycyny. To szczególne połączenie nadzwyczajnych umiejętności technicznych i wiedzy z pogranicza wielu dziedzin życia zapewniało tę niezwykłą harmonię, która decydowała o jakości życia i skuteczności w walce. Nawiązując do tych tradycji mamy jednak świadomość, że nie dorównamy nigdy ideałowi dawnego samuraja z uwagi na fakt, że sztuka walki jest tylko dodatkiem, formą rozrywki, hobby a u niektórych pasją, ale nigdy istotą życia. Inne czasy, inne wartości i filozofia są wręcz niemożliwą do pokonania przeszkodą na tej drodze. Mówiąc o studiowaniu jiu-jitsu powinniśmy jednak dążyć do osiągnięcia poziomu możliwie najbliższego ideałowi, a musi się to wyrażać w rozwoju intelektualnym, zdobywaniu nowych umiejętności, poznawaniu historii i tradycji, chęci zdobywania i samodzielnego poszukiwania wiedzy.
Prawdziwy adept jiu-jitsu nie może ograniczać się do wiedzy i praktyki wyniesionej z dojo, a pozyskiwane tu informacje muszą inspirować go do samodzielnej pracy nad sobą. Pierwszym celem na tej drodze powinna być chęć dorównaniu swojemu mistrzowi i nauczycielowi, a jednymi ze sposobów mogą być częsta rozmowa, dociekliwość, wspólnie podejmowane próby rozwiązywania problemów tak z zakresu praktyki jak i teorii sztuki, a także dziedzin pokrewnych.
Tak rozumiany proces rozwoju był od zarania fundamentalną zasadą kształcenia w naszej szkole, za którym szły wymagania związane z potrzebą opanowania kolejnych umiejętności, zależnie od wieku i stopnia zaawansowania. Skutecznie osiągaliśmy ten cel, chociaż nigdy nie sformułowaliśmy tych oczekiwań w sposób bezpośredni. Lata doświadczeń i obserwacji zmian, jakie zachodzą w naszym społeczeństwie w sposobie pojmowania i gradacji wartości wskazują na to, że chęci poznawcze warunkujące samodzielny rozwój ulegają systematycznemu osłabieniu, zawęża się zakres zainteresowań naszych adeptów i coraz bardziej ograniczamy studia nad sztuką do zagadnień natury technicznej. Sytuacja ta rodzi uzasadnione obawy, że nasza zgoda na kontynuację tego procesu może doprowadzić w ciągu następnych lat do istotnego zubożenia wiedzy, jaką przyszli mistrzowie będą w stanie zaoferować swoim uczniom. Nasza uległość dziś i stopniowe obniżanie progu wymagań wyda kiedyś owoc w postaci mistrza pozbawionego dostatecznej wiedzy i autorytetu, a sztuka jaką kultywujemy, straci swoje wartości poznawcze i wychowawcze, dla których wielu trafia właśnie do naszego dojo.
W trosce o zahamowanie tego procesu, który ogarnia stopniowo wszystkie dziedziny naszego życia, ale też z nadzieją na zrozumienie naszych intencji, postanowiliśmy sklasyfikować oczekiwania i umiejętności, jakie uczniowie powinni nabyć i opanować na kolejnych etapach studiowania jiu-jitsu.
Chcemy by katalog ten, który obejmuje tylko zagadnienia z wiązane z istotą sztuki stał się inspiracją do samodzielnej pracy i poszukiwań także w innych dziedzinach życia, bo tak wiele jest w nim rzeczy ciekawych i wartych poznania.
Formą sprawdzianu opanowania wymaganych umiejętności będzie egzamin teoretyczny, którego zaliczenie będzie warunkiem dopuszczenia adepta do egzaminu technicznego na kolejny stopień.
Umiejętności oczekiwane i wymagane od ucznia na poszczególnych etapach zdobywania młodzieżowych stopni jiu-jitsu
Kandydat na młodzieżowy stopień 5 kyu
- rozumie różnicę między jiu-jitsu a sportową odmianą judo
- jest zdyscyplinowany i koleżeński, stara się zachować ciszę podczas zajęć
- umie wejść i opuścić dojo, wie jak się zachować w przypadku spóźnienia
- rozumie znaczenie ukłonu tachi-rei skierowanego do instruktora i partnera
- zna i rozumie pierwszą zasadę jiu-jitsu
- umie samodzielnie zawiązać pas
- potrafi poprawnie wykonać techniki podstawowe i obronne przewidziane w wymaganiach na stopień
- rozumie nazwy japońskie technik podstawowych w stopniu umożliwiającym ich wykonanie (postawy, bloki, trzymania, rzuty, dźwignie i uderzenia)
- umie liczyć do pięciu po japońsku
- potrafi nazwać po japońsku niektóre części ciała człowieka (głowa, ręka, noga, szyja, biodro, włosy, nadgarstek)
- bierze czynny udział w imprezach sportowych będących sprawdzianem umiejętności technicznych i sprawności ogólnej
Kandydat na młodzieżowy stopień 4 kyu
- potrafi sprawnie i samodzielnie przygotować się do zajęć
- jest opanowany i dokładny, wykazuje dbałość o bezpieczeństwo partnera podczas ćwiczeń
- samodzielnie doskonali umiejętności techniczne i sprawność fizyczną
- zna podstawowe komendy używane podczas zajęć i stosuje się do nich, umie sygnalizować ból
- umie rozpoznawać stopnie młodzieżowe po kolorach pagonów na pasie
- wie kiedy w historii sztuk walki pojawiło się jiu-jitsu i czemu służyło
- potrafi samodzielnie nazwać po japońsku wykonywaną technikę podstawową z bieżącego i poprzedniego okresu nauczania
- rozumie i potrafi wymienić nazwy czterech podstawowych kierunków (mae, ushiro, migi, hidari)
- potrafi złożyć judogi i biegle zawiązać pas
- zna i rozumie pierwszą i drugą zasadę jiu-jitsu
- potrafi wymienić trzy podstawowe fazy rzutu (kuzushi, tsukuri, kake) i wyjaśnić znaczenie tych nazw
- umie liczyć do dziesięciu po japońsku
- rozumie istotę dźwigni i wie dlaczego należy zachować ostrożność przy ich wykonywaniu
- opanował kolejne japońskie nazwy części ciała człowieka (palce, kolano, łokieć, brzuch, klatka piersiowa)
Kandydat na młodzieżowy stopień 3 kyu
- zna postać twórcy kultywowanego stylu, potrafi opowiedzieć przynajmniej o jednej osobie która szczególnie przyczyniła się do rozwoju jiu-jitsu na świecie
- zna i rozumie ceremoniał jiu-jitsu i przestrzega zasady etykiety
- potrafi krótko opowiedzieć o historii i dniu dzisiejszym swojej szkoły
- zna i rozumie trzy podstawowe zasady jiu-jitsu
- zna hierarchię stopni młodzieżowych i uczniowskich oraz ich oznaczenia (pagony, kolory pasów)
- biegle posługuje się nazwami technik podstawowych z poprzednich okresów nauczania
- zaczyna samodzielnie rozkładać nazwy technik tłumacząc je na język polski
- interesuje się podstawami klasyfikacji technik i wie do jakiej grupy zaliczają się techniki już poznane (bloki – uke-waza, rzuty – nage-waza, trzymania – osaekomi-waza, pady i przewroty – ukemi-waza, dźwignie – kansetsu-waza)
Kandydat na młodzieżowy stopień 2 kyu
- potrafi krótko opowiedzieć historię jiu-jitsu i drogę jaką sztuka ta dotarła do Polski
- rozszerza znajomość klasyfikacji technik, potrafi umiejscowić technikę nie tylko w grupie podstawowej ale także i w odpowiedniej kategorii np. o-goshi – nage-waza (rzuty) goshi-waza (rzuty biodrowe)
- potrafi samodzielnie interpretować nazwy poznanych technik podstawowych tłumacząc elementy składowe
- rozpoczyna analizować założone nazwy technik poznając nazwy czynności, rozróżnia czynności wykonane jedną i dwiema rękami
- angażuje się w niesienie pomocy młodszym adeptom jiu-jitsu, pomaga instruktorowi w zachowaniu ciszy i dyscypliny podczas zajęć
- interesuje się historią i dniem dzisiejszym Japonii, potrafi krótko opowiedzieć jakąś ciekawostkę i zaproponować jej temat do publikacji
- poszerza krąg swoich zainteresowań sztuką jiu-jitsu o style i systemy pokrewne, zbudowane na bazie tradycyjnego jiu-jitsu, potrafi wymienić kilka z nich i określić ich przeznaczenie
Kandydat na młodzieżowy stopień 1 kyu
- zna dobrze historię jiu-jitsu, potrafi wymienić co najmniej kilku mistrzów, którzy przyczynili się do jej powstania i rozwoju
- zna historię organizacji do której należy szkoła
- zna definicję obrony koniecznej i działania w stanie wyższej konieczności
- w szerszym zakresie interesuje się japońską sztuka wojenną bugei, zna broń i umiejętności jakie zdobywali dawni wojownicy i potrafi je nazwać
- potrafi samodzielnie opracować krótki pokaz techniczny i zademonstrować go publicznie
- chętnie zdobywa umiejętności pozwalające na kierowanie grupą, potrafi zarządzić zbiórkę, sprawdzić sposób przygotowania uczniów do zajęć
- podczas zorganizowanych wyjazdów pomaga instruktorowi w opiece nad młodszymi, niesie im pomoc, dba o czystość i dyscyplinę w miejscu zakwaterowania
- potrafi zaproponować i przeprowadzić krótką rozgrzewkę
Materiały niezbędne do opanowania tych umiejętności znajdziecie na innych stronach serwisu
Umiejętności oczekiwane i wymagane od ucznia na poszczególnych etapach zdobywania uczniowskich stopni jiu-jitsu
Kandydat na stopień 7 kyu
- zna regulamin dojo i stosuje się do zasad etykiety, wie jak wejść i opuścić dojo, jak zachować się w przypadku spóźnienia
- rozumie znaczenie ukłonu tachi-rei skierowanego do instruktora i partnera
- potrafi samodzielnie złożyć strój do ćwiczeń i zawiązać pas
- zna i rozumie podstawowe zasady jiu-jitsu
- interesuje się historią sztuki, wie kiedy w historii sztuk walki pojawiło się jiu-jitsu i czemu służyło, umie wymienić kilka postaci które przyczyniły się do jego rozwoju
- zna w ogólnym zarysie historię szkoły i organizacji do której należy
- zna podstawowe komendy używane podczas zajęć i stosuje się do nich, umie sygnalizować ból
- potrafi poprawnie wykonać techniki podstawowe i obronne przewidziane w wymaganiach na stopień
- rozumie nazwy japońskie technik podstawowych w stopniu umożliwiającym ich wykonanie (postawy, bloki, trzymania, rzuty, dźwignie i uderzenia)
- zna japońskie nazwy podstawowych części ciała człowieka
- umie liczyć do dziesięciu po japońsku
- zna definicję obrony koniecznej i działania w stanie wyższej konieczności
- bierze czynny udział w imprezach sportowych będących sprawdzianem umiejętności technicznych i sprawności ogólnej
Kandydat na stopień 6 kyu
- zna historię jiu-jitsu w szerszym zakresie i drogę jaką przebyło do polski
- potrafi wskazać różnice między sportową i użyteczną formą jiu-jitsu
- zna hierarchię stopni młodzieżowych i uczniowskich oraz ich oznaczenia (pagony, kolory pasów)
- zna japońskie nazwy poznanych technik podstawowych
- potrafi klasyfikować poznane techniki, przypisać je do określonej grupy i kategorii np. kesa-gatame – katame-waza (techniki unieruchomień) i osaekomi-waza (techniki trzymań)
- przestrzega zasad etykiety dojo, zna pełny ceremoniał jiu-jitsu
- potrafi scharakteryzować przesłanki charakteryzujące działanie w obronie koniecznej
- zna mechanikę dźwigni i zasady ich stosowania mające wpływ na bezpieczeństwo
Kandydat na stopień 5 kyu
- zna historię organizacji do której należy szkoła, interesuje się bieżącymi wydarzeniami
- zna hierarchię wszystkich stopni jiu-jitsu i potrafi je rozpoznawać
- poszerza krąg swoich zainteresowań sztuką jiu-jitsu o style i systemy pokrewne, zbudowane na bazie tradycyjnego jiu-jitsu, potrafi wymienić kilka z nich i określić ich przeznaczenie
- w szerszym zakresie interesuje się japońską sztuka wojenną bugei, zna broń i umiejętności jakie zdobywali dawni wojownicy i potrafi je nazwać
- zaczyna rozumieć nazwy technik tłumacząc ich części składowe
- potrafi wyjaśnić na czym polega eksces intensywny i ekstensywny działania w obronie koniecznej
- zna punkty wrażliwe na ciele człowieka i potrafi stosować uciski jako formy wspomagające podczas odparcia zagrożenia
Kandydat na stopień 4 kyu
- potrafi samodzielnie opracować krótki pokaz techniczny i zademonstrować go publicznie
- chętnie zdobywa umiejętności pozwalające na kierowanie grupą, potrafi zarządzić zbiórkę, sprawdzić sposób przygotowania uczniów do zajęć
- podczas zorganizowanych wyjazdów pomaga instruktorowi w opiece nad młodszymi, niesie im pomoc, dba o czystość i dyscyplinę w miejscu zakwaterowania
- potrafi samodzielnie interpretować nazwy poznanych technik podstawowych tłumacząc elementy składowe
- rozpoczyna analizować założone nazwy technik poznając nazwy czynności, rozróżnia czynności wykonane jedną i dwiema rękami
- potrafi zaprezentować i omówić istotne elementy składowe techniki, udziela tym zakresie pomocy młodszym adeptom
- przynajmniej raz w roku uczestniczy w stażu lub seminarium szkoleniowym o zasięgu krajowym lub międzynarodowym
Kandydat na stopień 3 kyu
- w szerszym zakresie interesuje się historią i dniem dzisiejszym Japonii, potrafi samodzielnie przygotować ciekawy temat do publikacji
- tłumaczy nazwy technik złożonych z wykorzystaniem słów określających czynności
- pełni na stałe lub doraźnie funkcję asystenta instruktora czyniąc pierwsze kroki w kierunku przekazywania swojej wiedzy innym
Kandydat na stopień 2 kyu
- aktywnie poszerza swoją wiedzę na temat jiu-jitsu i na bazie historycznych dokumentów, naukowych analiz i własnych doświadczeń potrafi samodzielnie opracować temat o charakterze analitycznym w przedmiocie techniki lub metodyki szkolenia. Opracowanie przedkłada w formie pisemnej jako pracę egzaminacyjną w zakresie teorii
- uczestniczy w stażach ukierunkowanych na naukę technik podstawowych wykraczających poza ramy kanonu w zakresie wymagań na stopnie uczniowskie
- spełniając określone przepisami kryteria ma prawo podejmować starania o ukończenie kursu instruktorskiego
Kandydat na stopień 1 kyu
- doskonali i poszerza znajomość form nage-waza i katame-waza w zakresie wykraczającym poza wymagania uczniowskie
- potrafi samodzielnie opracować konspekt zajęć i poprowadzić trening, umiejętność tę doskonali pod okiem instruktora w okresie poprzedzającym złożenie egzaminu
- poszerza umiejętności organizacyjne, czynnie uczestniczy w przygotowaniach do imprez sportowych i seminariów realizując niektóre zadania samodzielnie
- potrafi samodzielnie opracować i przygotować pokaz sztuki w kilkuosobowym zespole a jego prezentacja stanowi ukoronowanie uczniowskiego szkolenia praktycznego
- potrafi samodzielnie opracować temat o charakterze analitycznym w przedmiocie techniki lub metodyki szkolenia i przedkłada go w formie pisemnej jako pracę egzaminacyjną w zakresie teorii
|
