header_image

Podstawowe zasady jiu-jitsu

Skuteczność technik Jiu-Jitsu w warunkach realnego zagrożenia oraz zachowanie szczególnych walorów etycznych tej sztuki wymagają przestrzegania trzech kardynalnych zasad, którym podporządkowuje się cały system nauczania.
  Zasada pierwsza - ustąp, aby zwyciężyć - wywodzi się prawdopodobnie z chińskiej zasady "burza łamie dęby, a trzciną tylko kołysze".
Zastosowanie tej zasady pozwala pokonać znacznie silniejszego i cięższego przeciwnika, któremu nie można się bezpośrednio przeciwstawić. Polega ona na zejściu z linii ataku poprzez szybki obrót ciała oraz wykonaniu rzutu lub dźwigni przy wykorzystaniu ruchu napastnika.

Zasada druga - maksimum skuteczności przy minimum wysiłku - zwraca uwagę, że Jiu-Jitsu to nie tylko potęga rzutów i dźwigni, a stosowanie tej formy obrony, zwłaszcza wobec wielu napastników, może prowadzić do szybkiego wyczerpania.
Obrona efektywna powinna polegać na wykorzystaniu w walce tzw. punktów witalnych, a zatem technik uderzeń i ucisków w miejsca wrażliwe na ciele. Techniki te uczone są zwykle na dalszym etapie szkolenia, gdyż wymagają znajomości anatomii człowieka.

Zasada trzecia - przez czynienie sobie dobra nawzajem do dobra ogólnego - została sformułowana przez Jigora Kano.
Dobrze przygotowany adept Jiu-Jitsu może kontrolować poziom bólu, jaki odczuwa przeciwnik na skutek stosowanych technik, nie powodując jednak jego kontuzji. Jeżeli wymaga tego sytuacja, a zwłaszcza wobec bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia, może także stosować techniki niebezpieczne, które uniemożliwią przeciwnikowi kontynuowanie ataku. Dobry poziom wyszkolenia da mu możliwość  wyboru technik i swobodnego łączenia ich w kombinacje obronne, a tym samym stworzy szansę stosowania form obrony współmiernych do zagrożenia.
Wraz z upływem czasu i doświadczeniem, adept Jiu-Jitsu rozwinie pewność siebie, a równocześnie nauczy się pokory. Stanie się bardziej cierpliwy, tolerancyjny i zdolny do lepszego zrozumienia innych.
Rozwijając samokontrolę nauczy się panować nad własnym strachem i górować siłą psychiki nad potencjalnym przeciwnikiem.  Znając swoje możliwości nie będzie odczuwał potrzeby udowadniania sobie i innym swojej siły i doskonałości.
W konsekwencji będzie unikał wyzwań do walki podejmując ją wyłącznie w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia, którego nie da się uniknąć w inny sposób.
Istota prezentowanych zasad daje się też łatwo zinterpretować przez szersze wytłumaczenie samej nazwy sztuki.
Słowo Jiu-Jitsu - oznaczające w języku japońskim „łagodną sztukę" - należy rozumieć jako specyficzną umiejętność lub charakterystyczną sztukę ustępowania przed brutalną i przeważającą siłą przeciwnika, aby w ten sposób łatwiej i „łagodniej" pokonać go w obronie. Znajduje to zastosowanie zwłaszcza w nierównej walce z przeciwnikiem silniejszym fizycznie lub uzbrojonym.
Umiejętność zejścia z linii ataku oznacza nie tylko możliwość uniknięcia bezpośredniej konfrontacji z przeważającą siłą napastnika, ale także obrócenia jej przeciw niemu samemu. Dzięki temu adept Jiu-Jitsu nie naraża się na skutki działania siły przeciwnika, a umiejętnie ją wykorzystując, sam oszczędza własne zasoby energii.
"Łagodność" w szlachetnej sztuce samoobrony Jiu-Jitsu przejawia się również w dążeniu do stosowania możliwie łagodnych sposobów obrony, nie powodujących uszkodzeń ciała, z wyjątkiem sytuacji gdy napastnik jest szczególnie agresywny, brutalny i w sposób zdecydowany zagraża naszemu zdrowiu lub życiu.
Do zastosowania łagodnej obrony przed niektórymi rodzajami ataku najbardziej przydatne są właśnie dźwignie na stawy i uciski w miejsca wrażliwe. Techniki te są w zasadzie bezpieczne (oczywiście jeśli nie przekroczy się odpowiedniej granicy naciskania), a zarazem skuteczne w działaniu. Racjonalnie stosowane nie powodują  trwałych obrażeń i okaleczeń ciała, a jedynie przez wystąpienie chwilowego bólu zmuszają napastnika do zaniechania ataku lub czasowo obezwładniają go.
Silniejsze uderzenia, stosowane według atemi-waza są z kolei niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego w samoobronie - zgodnie z jej szlachetnymi założeniami - stosuje się je tylko w wyjątkowych wypadkach zagrożenia zdrowia lub życia.
Jak wynika z tych rozważań, szerokie pojęcie jiu - miękki, łagodny zawiera w sobie bezpośrednio istotę dwóch pierwszych zasad Jiu-Jitsu, a jednocześnie stanowi idealny pomost do szerszej interpretacji zasady trzeciej.